فناوری نانو یا نانوتکنولوژی رشتهای از دانش کاربردی و فناوری است که جستارهای گستردهای را پوشش میدهد. موضوع اصلی آن نیز مهار ماده یا دستگاههای در ابعاد کمتر از یک میکرومتر، معمولاً حدود ۱ تا ۱۰۰ نانومتر است. در واقع نانو تکنولوژی فهم و به کارگیری خواص جدیدی از مواد و سیستمهایی در این ابعاد است که اثرات فیزیکی جدیدی - عمدتاً متاثر از غلبه خواص کوانتومی بر خواص کلاسیک - از خود نشان میدهند. فناوري نانو موج چهارم انقلاب صنعتی، پدیده اي عظیم است که در تمامی گرایشات علمی راه یافته واز فناوریهاي نوینی است که با سرعت هرچه تمام تر درحال توسعه می باشد. از ابتداي دهه 1980 میلادي گستره طراحی و ساخت ساختمانها هر روزه شاهد نوآوري هاي جدیدي در زمینه مصالح کارآراتر و پربازده ترمقاومت، شکل پذیري، دوام و توانایی بیشتر نسبت به مصالح سنتی است.
نانوفناوری یک دانش به شدت میانرشتهای است و به رشتههایی چون مهندسی مواد، پزشکی، داروسازی و طراحی دارو، دامپزشکی، زیست شناسی، فیزیک کاربردی، ابزارهای نیم رسانا، شیمی ابرمولکول و حتی مهندسی مکانیک، مهندسی برق و مهندسی شیمی نیز مربوط میشود. تحلیل گران بر این باورند که فناوری نانو ، فناوری زیستی (Biotechnology) و فناوری اطلاعات (IT) سه قلمرو علمی هستند که انقلاب سوم صنعتی را شکل می دهند. نانو تکنولوژی میتواند به عنوان ادامهٔ دانش کنونی به ابعاد نانو یا طرحریزی دانش کنونی بر پایههایی جدیدتر و امروزیتر باشد.
ایران در فناوری نانو مقام هفتم را در دنیا داراست.
محصولات نانو
محصولات نانو مواد را هم میتوان به صورتهای زیر بیان کرد:
- فیلمهای نانو لایه برای کاربردهای عمدتاً الکترونیکی.
- نانو پوششهای حفاظتی برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی و حفاظت در مقابل عوامل مخرب محیطی.
- نانو ذرات به عنوان پیشسازنده یا اصلاح ساز پدیدههای شیمیایی و فیزیکی.
رابطه نانو تکنولوژی و معماری
حوزه گسترده ی نانو تکنولوژي، معماري و ساختمان سازي را نیز در بر می گیرد. اساسا نانو تکنولوژي خود نوعی ساختن و بنا کردن است و از این حیث شباهت زیادي به معماري در مقیاس انسانی دارد. شاید مهمترین فرق تنها در مقیاس نانو ساختارها با ساختارهاي معماري باشد.فن آوري نانو، فن آوري طبیعت است و در پی حقارت مقیاس انسان در فضا یا دگرگونی انسان در طبیعت نیست. این موضوع اثر مستقیم روي فرهنگ کاربران خواهد داشت.